Zeytin, öyle bir meyve ki ne kadar anlatsak hakkında bileceklerimiz asla bitmiyor. Hem faydaları hem de çeşitleri anlatarak tükenmiyor, bitmiyor. Şu anki içeriğin amacı da taş baskı zeytinyağı olarak da bahsedilen burun yağıdır. Hatta öyle ki bu yöntem zeytin sütü olarak da anılabiliyor. Peki ya taş baskı zeytinyağı tam olarak nedir, ne işe yarar?
Halk arasında burun yağı ya da zeytin sütü olarak da anılan taş baskı zeytinyağı, tahmin edildiği ve adından da anlaşıldığı üzere zeytinden elde edilen ama farklı yöntemler kullanılmasıyla farklı lezzette elde edilen bitkisel bir yağdır. Bilinen metotlardan farklı olarak bahsettik ancak bakıldığı zaman taş baskı yöntemi, geçmişi çok eski dönemlere dayanan yöntemlerden birisidir. Hatta öyle ki yüzlerce yıl öncesindeki bilgiler doğrultusunda en eski sıkma yöntemi olarak bilinmektedir. Bu yöntem ile zeytinler, büyük bir tekne içinde devasa taşlar yardımıyla eziliyor ve zeytin hamuru elde ediliyor. Hamurlaşan bu zeytinler sonrasında özel torbalar içinde dolduruluyor ve hidrolik preslerle sıkılıyor.
Sıkıldığında da zeytin hamuru denilen bu özden ve torbanın alt tarafından hazneye yağ akıyor. Taş baskı olarak da bilinen bu zeytinyağı tam olarak burun yağı denilen buruk, acı tatlı bir yağdır. Tabi ki bu yöntem anlaşıldığı üzere ilkel olarak kabul edilmektedir. Bu sebeplerle de her yerde karşımıza çıkmamaktadır. Ayrıca ek bilgi olarak ortaya çıkan yağ, tam olarak berrak değil bulanık olmaktadır.
Bir ton kadar zeytin hamurundan ortalama yarım kilo kadar burun yağı ortaya çıkıyor ve bu sebeple de piyasada bu yağın fiyatı oldukça yüksektir.
Neredeyse bir ila görevi gören ve en kıymetli ilaçlardan hem daha organik hem de daha faydalı olan taş baskı zeytinyağı ya da burun yağının faydalarından bahsedecek olursak sayacağımız maddeler bitmeyecektir. Özetle bahsedecek olursak:
*İçinde tekli doymamış yağ asitleri vardır ve bununla birlikte kolesterolü dengelemeye destek olur.
*Kalp damar hastalıklarına karşı koruma görevi görür ve her türlü rahatsızlık riskini azaltır.
*İçinde bulunan fenolik bileşiklerle sindirim sisteminin düzenli bir şekilde çalışmasına destek olmaktadır.
*Kabızlık sorunun hızlıca giderilmesini sağlamaktadır.
*Antioksidan özelliğiyle en başta karaciğer olmak üzere vücudun toksinlerden ayrılmasını sağlar ve sağlıklı bir şekilde işlemesine yardımcı olur.
*Bağışıklık sistemine iyi gelmesiyle birlikte vücudu çeşitli hastalıklara karşı da korumaktadır.
*Hücrelerde yaşanan tahribatların hızlıca onarılmasını sağlar.
*Oldukça iddialı olsa da bu yağ da diğer zeytinyağı tipleri gibi kansere karşı da koruyucu etkiler sergiler gibi açıklamalar bugüne kadar çokça yapılmıştır.
Taş baskı yağı nedir ve yararları nedir gibi sorulara cevap verdikten sonra bir şey bu kadar yararlı olurken hiç mi zararlı yanı yoktur diye düşünülebilir. Öncelikle taş baskı zeytinyağı veya burun yağı olarak bilinen bu yağ ile ilgili çok fazla tartışma yaşanıyor aslında. Yani bu yağın tüketimine karşı olan çok sayıda da insan vardır aslında. Her ne kadar ilkel yollar vs. gibi bahsederken iyi şeylerden bahsediyor gibi dursak da aslında tartışma konusu tam da bu noktada ortaya çıkıyor. Çünkü hiçbir hijyenik ortam olmadan elde ediliyor bu yağ ve her bir aşamasında oksijenle direkt temasa geçtiği için antioksidan özelliklerinde de kayıplar yaşandığı öne sürülüyor. Ayrıca hem fiyat yüksekliği hem de yüksek yoğunluğu sebebiyle 2 yemek kaşığından fazla tüketilmemesi özellikle söyleniyor.
Zeytinyağının diğer yağlara oranla çok daha sağlıklı olduğunu ve birçok açıdan kullananlara artılar sağladığını biliyoruz. Peki ya neden bu kadar sağlıklı hiç düşündünüz mü? İlk sebebi tecrübeler ikincisi ise kimyasallarıdır.
5-10 metre uzunluğa erişen ve birçok dinde kutsal bile sayılan zeytin ağacının meyvesi olan zeytin hakkında ne kadar bilgimiz var? Ortalama 1000 yıl kadar yaşayabilen, her zaman yeşil yapraklı olan zeytin ağaçlarının muhteşem lezzette meyvesi zeytinin faydaları neler?
Birçok yemek içerisinde kendine yer bulan ve hatta yemeklere isim bile veren zeytinyağları, farklı hazırlık aşamaları ve adlandırmalarla çok sık karşımıza çıkıyor. Zeytinlerin toplanma zamanları, işlem görme şekilleri en başta olmak üzere birçok sayıda ayrıntıya göre...