Zeytinyağında soğuk sıkım ve sıcak sıkım olmak üzere iki farklı tür vardır. Bu iki tür sıcaklığa bağlı olarak oluşmaktadır. Soğuk sıkımda kullanılan sıcaklık maksimum 27 derece olurken sıcak sıkımda bu değer daha fazladır. Yani bu iki zeytinyağı arasındaki en önemli fark adından da anlaşılacağı üzere sıkımlarında kullanılan sıcaklıktır aslında. Bunun dışında ikisi arasında besin değeri, koku, lezzet vs. gibi çok faktör de farklılık gösterir.
Soğuk sıkım işlemlerinde zeytin ezmesi ısıtılmaktadır, çünkü ısı viskoziteyi yani sıvının akmaya karşı direncini düşürüp yağ ekstraksiyonu kolaylaştırır. Ama diğer yandan da zeytinyağında bulunan hoş kokuyu muhteşem lezzeti sağlamaktan sorumlu olan uçucu bileşikleri de buharlaştırdığı için yağ kendi öz aromasından ve lezzetinden bir şeyler kaybeder.
Soğuk sıkım zeytinyağı, yağın 27 derece sıcaklık altında herhangi bir sıcaklıkta işlenmesiyle elde edilir ve çok daha fazla yağ, daha çok hacim ortaya çıkar. Zeytinden çok daha fazla yağ elde edilir ve daha çok verim alınır. Eğer bu sıcaklık üzerinde işlem yapılırsa zeytinyağı kokusunu ve aromasından bir şeyler kaybedecektir. Buna da işte sıcak sıkım zeytinyağı adı verilmektedir. Aralarındaki genel farklara gelecek olursak…
Yüksek sıcaklıkta işlem görürse eğer besin değerlerinden kayıplar yaşanacaktır. Eğer ki çok yüksek sıcaklık olursa da büyük kayıplar meydana gelir. Sağlıksal olarak bakıldığında iki yöntemden soğuk sıkım yağlar, çok daha sağlıklıdır.
Sıcak sıkım yönteminde aromatik olarak hoş kokudan bir miktar kayıplar yaşanır. Soğuk sıkımlarda ise doğal, hoş aromalı meyve kokuları elde edilir.
Yüksek sıcaklıklarda işlem gören sıcak sıkım zeytinyağlarının sahip olduğu antioksidanlarda kayıplar yaşanır. Bu da acılık oluşmasına neden olur ama soğuk sıkımlarda bunun aksine antioksidanlar korunur ve tadıldığı zaman boğazda, genizde hoş bir yanma hissi oluşturur.
Genelleme yapacak olursak da sıcak sıkımda olumsuz etkilere bakalım. Zeytinyağı kendine has değerini kaybeder ve ayrıca serbest radikaller de ortaya çıkmaya başlar. Bu sebeple de yararlı etkileri git gide azalır. Bu sebeple de soğuk sıkım zeytinyağı besin değerinden kokusuna kadar her detayda daha üstündür.
Sağlıklı bir zeytinyağı üretiminde kullanılan yöntem soğuk sıkım olmalıdır. Sahip olunan antioksidanlar, besin değerleri korunsun istiyorsanız da toplanan zeytinlerin hemen işleme alınması şarttır. Soğuk sıkım ve sıcak sıkım arasındaki fark koklanınca bile anlaşılabilmektedir. Meyvemsi koku soğuk sıkımda kolaylıkla anlaşılabilmektedir. Yani genel olarak tüm araştırmalar gösteriyor ki soğuk sıkım zeytinyağları sıcak sıkımlara oranla daha kaliteli ve sağlıklıdır.
Zeytinyağının diğer yağlara oranla çok daha sağlıklı olduğunu ve birçok açıdan kullananlara artılar sağladığını biliyoruz. Peki ya neden bu kadar sağlıklı hiç düşündünüz mü? İlk sebebi tecrübeler ikincisi ise kimyasallarıdır.
5-10 metre uzunluğa erişen ve birçok dinde kutsal bile sayılan zeytin ağacının meyvesi olan zeytin hakkında ne kadar bilgimiz var? Ortalama 1000 yıl kadar yaşayabilen, her zaman yeşil yapraklı olan zeytin ağaçlarının muhteşem lezzette meyvesi zeytinin faydaları neler?
Birçok yemek içerisinde kendine yer bulan ve hatta yemeklere isim bile veren zeytinyağları, farklı hazırlık aşamaları ve adlandırmalarla çok sık karşımıza çıkıyor. Zeytinlerin toplanma zamanları, işlem görme şekilleri en başta olmak üzere birçok sayıda ayrıntıya göre...